dr hab. Beata Cytowska prof. nadzw. UWr
(Nie)zależność osób z niepełnosprawnością intelektualną – wprowadzenie do tematu
Dr hab. Beata Cytowska, prof. UWr, kierownik Zakładu Edukacji Osób z Niepełnosprawnością w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego.
Działalność naukowo-badawcza usytuowana w obszarze pedagogiki specjalnej, głównie pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną, w szczególności dotycząca zagadnień: wczesnej interwencji i wczesnego wspomagania rozwoju małych dzieci oraz wsparcia ich rodzin, edukacji i rehabilitacji osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną, dorosłości osób z niepełnosprawnością intelektualną, inkluzji osób z niepełnosprawnościami. Długoletnia współpraca ze Stowarzyszeniem „OSTOJA” na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami, wicedyrektor Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjnego we Wrocławiu – prowadzonego przez Stowarzyszenie.
Abstrakt:
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną stanowią grupę, która społecznie postrzegana jest jako najsłabsza, wymagająca pomocy i wsparcia, pozostająca pod wpływem opiekunów – rodzica, nauczyciela, terapeuty, trenera.
W wystąpieniu staram się określić możliwości i ograniczenia osób z niepełnosprawnością intelektualną w kontekście ich socjalizacji ku autonomii.
Przedstawię filozoficzne, socjologiczne, psychologiczne i pedagogiczne ujęcie niezależności, jako wartości, normy społecznej wynikającej z dorosłości, potrzeby rozwojowej oraz celu wychowania i socjalizacji.
Wskazuję, jak niebezpieczne (ze względu na konsekwencje) jest dychotomiczne rozpatrywanie relacji: niezależność – zależność, wynikające z budowy gramatycznej obu rzeczowników (użycie przeczenia „nie”). Każdy człowiek w procesie rozwoju doświadcza odwrócenia relacji obu zjawisk – od zależności do niezależności, choć trudno znaleźć człowieka, który osiągnąłby pełną niezależność. Pozostajemy zależni od relacji z drugim człowiekiem, każdemu potrzebna jest miłość, przyjaźń, koleżeństwo. W tym kontekście przedstawiam fenomen współzależności, głównie w odniesieniu do relacji matka-dziecko z niepełnosprawnością.
Rozpatruję wskaźniki (nie)zależności w odniesieniu do osób z NI i uwarunkowania wzrastania potencjału niezależności i odwrotnie - czynniki blokujące rozwój niezależności. W tym kontekście przedstawiam etapy rozwoju niezależności w odniesieniu do wieku i możliwości osoby z niepełnosprawnością intelektualną.
Ewa Jaruzelska, Anna Jaroszewska, Emilia Peciakowska, Maciej Bajon, Adam Sekuracki
Współzależność: potrzebujemy siebie nawzajem
Ewa Jaruzelska
Magister teologii (KUL), studia doktoranckie w Instytucie Ekumenicznym KUL. Studia podyplomowe z promocji zdrowia, pedagogiki, psychologii. Doświadczenie uczestnictwa w formacjach i rekolekcjach L’Arche i 15-letnie doświadczenie w prowadzeniu szkoleń dla asystentów, rekolekcji w L’Arche oraz Wiara i Światło na temat duchowości, tożsamości i misji L'Arche, współorganizator konferencji międzynarodowych z dziedziny teologii.
25 lat zaangażowania w Federacji L’Arche w różnych funkcjach.
Obecnie pracuje w MOPS we Wrocławiu (Dział rodzinnej pieczy zastępczej).
Anna Jaroszewska
Z wykształcenia fizjoterapeuta, logopeda. Od 8 lat związana ze wspólnotą L’Arche. Pracę w L'Arche rozpoczęła w Kenii, działając w projekcie misyjnym. Przez 6 lat towarzyszyła osobom z niepełnosprawnością intelektualną, jako asystent i odpowiedzialna za jeden z domów wspólnoty. Wspiera nowych asystentów, szczególnie w ich początkowym okresie zaangażowania w L’Arche.
Obecnie lider projektu trenerskiego L’Arche.
Barbara Wójcik
Absolwent psychologii KUL z 30-letnim stażem pracy we wspólnotach L'Arche w Polsce i za granicą. Do jej obowiązków w L'Arche należało: bezpośrednie towarzyszenie osobom z niepełnosprawnością intelektualną w roli asystenta domu (Wielka Brytania i Śledziejowice pod Krakowem); kierowanie domem wspólnoty (Śledziejowice); nabór, formacja i superwizja asystentów (Irlandia); od 2010 roku do teraz - przedstawiciel Federacji L’Arche na Polskę w roli dyrektora krajowego z głównymi obowiązkami: nadzór nad utrzymaniem tożsamości i realizacją misji L’Arche przez polskie wspólnoty, wspieranie grup założycielskich i projektów L’Arche; od 2015 do dziś - Międzynarodowy Reprezentant na Ukrainę, nadzorujący wspólnoty we Lwowie i Tarnopolu.
Emilia Peciakowska
Od 2014 roku mieszka w L’Arche we Wrocławiu – w domu pomocy społecznej o charakterze rodzinnym, który dla niej nie jest zwykłym domem. Zaprasza wszystkich, by się o tym przekonali. Emilia cieszy się, że może uczestniczyć w konferencji dotyczącej niezależności. Bardzo chce się podzielić ze wszystkimi refleksją dotyczącą tematu niepodległości i niezależności. Uczestniczy w zajęciach terapii zajęciowej „Przystań” we Wrocławiu. Lubi czytać książki, słuchać radia i ćwiczyć na siłowni, a także wywieszać flagę Polski z okazji różnych uroczystości. Jej marzeniem jest przyjazd do Warszawy na marsz związany z obchodami 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę.
Maciej Bajon
Zaangażowany w L’Arche w Poznaniu od 2011 roku. Przez pierwszy rok był wolontariuszem we Wspólnocie. Od 2012 do 2016 pełnił funkcję fundraisera w Poznaniu oraz asystenta osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Od 2016 roku pełni rolę odpowiedzialnego za jeden z domów w Poznaniu. Uczestniczył w wielu formacjach organizowanych z ramienia Wspólnoty w Poznaniu, Fundacji w Polsce oraz struktur światowych L’Arche. Od 2018 roku w Poznaniu razem z Adamem organizował formację dla asystentów dotyczącą wspólnego mówienia nt L’Arche razem z osobą z niepełnosprawnością intelektualną.
Adam Sekuracki
Mieszka w L’Arche w Poznaniu od 20 lat. Lubi „turbo pocieszać” tzn. przytulać i głaskać swoich przyjaciół po głowie. Lubi odwiedzać asystentów w ich pokojach. Lubi rozmawiać z asystentami i odwiedzać drugi dom. Adam pragnie być trenerem asystentów, aby ich pocieszać, przypominać im, że ich lubi. Adam podczas formacji dla asystentów motywuje ich aby nadal byli asystentami i zostali w domach L’Arche. Podczas wystąpień również zaprasza innych do zaangażowania we Wspólnotę. Adam zaprasza innych do odwiedzin w Jego pokoju. Jest osobą bardzo kontaktową i otwartą na budowanie relacji z innymi.
Abstrakt dla wykładu i warsztatu:
Od ponad 50 lat wyzwaniem dla L’Arche jest budowanie wspólnot nie tylko dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, ale z nimi - dla nas - razem. Fundamentem tego pragnienia jest odkrycie wspólnego człowieczeństwa, które w wyraźniejszy i bardziej dotykalny sposób objawia się w osobach z niepełnosprawnością, dzięki ich autentyczności.
Odkrywamy to właśnie, że zależność jest naszą wspólną kondycją ludzką, a współzależność naszą głęboką potrzebą i pragnieniem spełnienia. Dotyczy to tak samo „sprawnych” asystentów osób z niepełnosprawnością jak i samych osób z niepełnosprawnością, którzy poprzez codzienne życie i pracę budują wzajemne relacje i odkrywają swoje dary i ograniczenia.
Używany w naszym języku słowa „towarzyszenie”, które oznacza, że to osoba z niepełnosprawnością ma prawo decyzji, wyboru swoich priorytetów, a asystent jest towarzyszem jej drogi i pomocą w tym, czego nie może zrobić samodzielnie.
Częstym doświadczeniem asystentów we wspólnotach jest rozpoznanie swoich własnych niepełnosprawności i potrzeby pomocy. Takie poszerzenie świadomości to w znacznej mierze sukces członków wspólnot z niepełnosprawnością i owoc ich towarzyszenia w drodze wzrastania asystentów.
Kluczową przestrzenią współzależności są relacje przyjaźni. Wzajemne relacje są istotą naszego zaangażowania. W tym kontekście potrzeba pomocy nie jawi się jako zależność, ale staje się miejscem wymiany i bliskości. Pomoc nie wyklucza autonomii osoby z niepełnosprawnością, ale może wzmocnić jej poczucie przynależności i bezpieczeństwa, tym bardziej, że jest wzajemna.
Chcemy zatem zaproponować słuchaczom perspektywę wyjścia z impasu napięcia pomiędzy niezależnością a zależnością, w kierunku odkrycia wartości współzależności - perspektywę zarówno dla osób z niepełnosprawnością jak i dla tzw. sprawnych.
Claire Cairns, Dr Emma Miller
Skupiając się na tym, co ważne dla osób z niepełnosprawnością i ich rodzin: aspekty polityczne i praktyczne w Szkocji
Claire Cairns
pełni funkcję Koordynatora Koalicji Opiekunów w Szkocji (The Coalition of Carers in Scotland; w skrócie COCIS) od 2005 r. COCIS to sieć opiekunów rodzinnych oraz lokalnych organizacji opiekuńczych, która wspiera zaangażowanie opiekunów w kształtowanie polityki lokalnej i krajowej oraz rozwijanie usług.
Motto COCIS brzmi „Od rozpoznania do praw” („From Recognition to Rights”). Po długiej walce opiekunowie w Szkocji odnieśli sukces, uzyskując po raz pierwszy prawo do wsparcia w formie Ustawy o opiekunach (the Carers Act), która weszła w życie w kwietniu 2018.
Przed wstąpieniem do COCIS, Claire kierowała centrum pomocy dla opiekunów, udzielając praktycznego i emocjonalnego wsparcia opiekunom rodzinnym. Claire ma również w swoim dorobku utworzenie systemu pomocy młodym opiekunom, zapewniającego odpoczynek od obowiązków opiekuńczych oraz wsparcie edukacyjne dla młodych ludzi sprawujących opiekę nad swoimi bliskimi.
Emma Miller
Starszy pracownik naukowy badający opiekę zdrowotną i społeczną, University of Strathclyde. Pracowała jako pracownik socjalny w Szkocji, obecnie jest pracownikiem naukowym badającym opiekę zdrowotną i społeczną na University of Strathclyde. Swoją karierę poświęciła badaniu podejścia lekarzy skupionego na pacjencie. Emma Miller wierzy, że potrzeba więcej czasu, by wypracować umiejętność przeprowadzania rozmów, z których zarówno lekarze, jak i pacjenci byliby usatysfakcjonowani. Rezultaty, które pacjenci pragną osiągnąć, powinny wpływać na decyzje usługodawców.
Abstrakt:
W prezentacji zostaną opisane sposoby, dzięki którym prawodawcy mają możliwość odnieść się do problemów związanych z rosnącym popytem na usługi opieki zdrowotnej i społecznej oraz do zmieniających się potrzeb osób niepełnosprawnych i ich opiekunów.
Przedstawiony zostanie ogólny zarys procesów, których celem jest przyjęcie podejścia opartego na poszanowaniu praw przy świadczeniu usług. Ma to pomóc osobom niepełnosprawnym i ich opiekunom zyskać większą niezależność i dać im wybór dotyczący sposobu udzielanego im wsparcia.
Głównym założeniem tego podejścia jest indywidualne planowanie pomocy z uwzględnieniem zarówno mocnych stron pacjenta, jak i jego potrzeb i spodziewanych rezultatów.
Wyjaśnione będzie działanie tego systemu w praktyce w oparciu o przykłady prawdziwych, innowacyjnych modeli wsparcia. Ponadto omówione zostaną sposoby, w jakie usługodawcy przystosowują się do zmieniających się potrzeb osób niepełnosprawnych.
Zaprezentowane będą również problemy, z którymi trzeba się zmierzyć dążąc do zmian, szczególnie przy adaptowaniu prawa do rzeczywistej sytuacji.
Audrey Reilly
Jedno serce więcej pod Twoim dachem
Audrey Reilly
Audrey Reilly jest Kierownikiem Zespołu Wsparcia Rodziny w Bractwie Usług Charytatywnych Irlandia – Zachód.
Audrey prywatnie jest matką dwójki dzieci, Kierana (25 lat) i Cathala (22 Lata) oraz żoną Johna. W latach osiemdziesiątych zdobyła wykształcenie w dziedzinie opieki społecznej, następnie w roku 2009 ukończyła z tytułem magistra studia o specjalizacji “Wsparcie Rodziny” na swym lokalnym uniwersytecie.
Audrey zaczęła pracę w obszarze pomocy niepełnosprawnym w 1986 roku, pracując zarówno z dziećmi, jak i dorosłymi, świadcząc usługi opieki dziennej oraz służąc w centralnym systemie opieki zastępczej.
W 1999 roku, pozostając cały czas w sektorze pracy z niepełnosprawnymi, podjęła się roli Koordynatora Opieki Zastępczej u swego poprzedniego pracodawcy, Ability West. Jej rola obejmowała koordynowanie różnych elementów opieki zastępczej, od scentralizowanych przedsięwzięć, przez współdzielone domy, wsparcie rodziny czy indywidualne zestawy usług.
W 2016 roku Audrey zmieniła stanowisko i obecnie jest Kierownikiem Zespołu Wsparcia Rodziny, zarządzając zespołem 30 osób, które razem obsługują ponad 200 beneficjentów poprzez domy współdzielone, wsparcie rodzin i indywidualne pakiety opieki.
Abstrakt:
Program Home Sharing (Dzielenie się domem) oferuje pobyty krótko- i długoterminowe dla osób z niepełnosprawnością intelektualną u zwykłych rodzin z lokalnej społeczności, które pomyślnie przeszły rekrutację, szkolenie oraz ocenę wymagane przez program.
W programie Home Sharing nie ma żadnego magicznego składnika. Osoby goszczące pochodzą z różnych środowisk – to małżeństwa, single, osoby w związkach nieformalnych, pracujący, bezrobotni i emeryci. Jedyny konieczny element to chęć otworzenia swoich drzwi i serca przed gośćmi, a od strony praktycznej – czas na udzielanie im wsparcia w zależności od ich potrzeb.
Home Sharing niesie ze sobą ogromną wartość na wielu poziomach. Po pierwsze, goszczonemu dziecku bądź dorosłemu daje okazję do poznania nowych przyjaciół i zdobycia nowych doświadczeń. Po drugie, dla rodziny naturalnej to szansa na zasłużony odpoczynek od ciągłych obowiązków opiekuńczych. Po trzecie, osobom z lokalnej społeczności daje możliwość podzielenia się swoim domem i czasem z osobą z niepełnosprawnością intelektualną. Po czwarte, dla instytucji wspierających rodzinę to dodatkowe opcje zapewnienia opieki zastępczej.
Program Home Sharing powstał w odpowiedzi na potrzebę zapewnienia krótkiego wypoczynku dzieciom, zgłaszaną przez rodziny wychowujące dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Z czasem programem objęte zostały również osoby dorosłe. Pobyt u rodziny goszczącej może być wizytą jednodniową z noclegiem bądź bez i/lub wizytą weekendową. Home Sharing cieszy się niezmiennie pozytywną opinią wśród rodzin goszczących, rodzin naturalnych oraz innych osób związanych z programem. O powodzeniu Home Sharing najlepiej świadczy fakt, że część rodzin zrekrutowanych do programu na samym początku jego działania nadal w nim uczestniczy.
Barbara Wójcik, Maciej Bajon
Współzależność: potrzebujemy siebie nawzajem
Barbara Wójcik
Absolwent psychologii KUL z 30-letnim stażem zaangażowania we wspólnotach L'Arche w Polsce i za granicą. Pełnione w L'Arche role to bezpośrednie towarzyszenie osobom z niepełnosprawnością intelektualną w roli asystenta domu (Wielka Brytania i Śledziejowice pod Krakowem); kierowanie domem wspólnoty (Śledziejowice); nabór, formacja i superwizja asystentów (Irlandia); od 2010 roku do teraz - przedstawiciel Federacji L’Arche na Polskę w roli dyrektora krajowego z głównymi obowiązkami: nadzór nad utrzymaniem tożsamości i realizacją misji L’Arche przez polskie wspólnoty, wspieranie grup założycielskich i projektów L’Arche; od 2015 do dziś - Międzynarodowy Reprezentant na Ukrainę, nadzorujący wspólnoty we Lwowie i Tarnopolu.
Maciej Bajon
Zaangażowany w L’Arche w Poznaniu od 2011 roku. Przez pierwszy rok był wolontariuszem we Wspólnocie. Od 2012 do 2016 pełnił funkcję fundraisera w Poznaniu oraz asystenta osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Od 2016 roku pełni rolę odpowiedzialnego za jeden z domów w Poznaniu. Uczestniczył w wielu formacjach organizowanych z ramienia Wspólnoty w Poznaniu, Fundacji w Polsce oraz struktur światowych L’Arche. Od 2018 roku w Poznaniu razem z Adamem organizował formację dla asystentów dotyczącą wspólnego mówienia nt L’Arche razem z osobą z niepełnosprawnością intelektualną.
Abstrakt dla wykładu i warsztatu:
Od ponad 50 lat wyzwaniem dla L’Arche jest budowanie wspólnot nie tylko dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, ale z nimi dla nas razem. Fundamentem tego pragnienia jest odkrycie wspólnego człowieczeństwa, które w wyraźniejszy i bardziej dotykalny sposób objawia się w osobach z niepełnosprawnością, dzięki ich autentyczności.
Odkrywamy to właśnie, że zależność jest naszą wspólną kondycją ludzką, a współzależność naszą głęboką potrzebą i pragnieniem spełnienia. Dotyczy to tak samo „sprawnych” asystentów osób z niepełnosprawnością jak i samych osób z niepełnosprawnością, którzy poprzez codzienne życie i pracę budują wzajemne relacje i odkrywają swoje dary i ograniczenia.
Używany w naszym języku słowa „towarzyszenie”, które oznacza, że to osoba z niepełnosprawnością ma prawo decyzji, wyboru swoich priorytetów, a asystent jest towarzyszem jej drogi i pomocą w tym, czego nie może zrobić samodzielnie.
Częstym doświadczeniem asystentów w we wspólnotach jest rozpoznanie swoich własnych niepełnosprawności i potrzeby pomocy. Takie poszerzenie świadomości to w znacznej mierze sukces członków wspólnot z niepełnosprawnością i owoc ich towarzyszenia w drodze wzrastania asystentów.
Kluczową przestrzenią współzależności są relacje przyjaźni. Wzajemne relacje są istotą naszego zaangażowania. W tym kontekście potrzeba pomocy nie jawi się jako zależność, ale staje się miejscem wymiany i bliskości. Pomoc nie wyklucza autonomii osoby z niepełnosprawnością, ale może wzmocnić jej poczucie przynależności i bezpieczeństwa, tym bardziej, że jest wzajemna.
Chcemy zatem zaproponować słuchaczom perspektywę wyjścia z impasu napięcia pomiędzy niezależnością a zależnością w kierunku odkrycia wartości współzależności - perspektywę zarówno dla osób z niepełnosprawnością jak i dla tzw. sprawnych.
Steve Bennett
Niezależność osób z trudnościami w czytaniu
Steve Bennett jest związany z firmą Dolphin, specjalizującą się w pomocy niepełnosprawnym użytkownikom komputera od roku 2000. Jako Prezes ds. Sprzedaży nadzoruje działania marketingowe i odpowiada za współpracę międzynarodową. Ma też istotny wkład w rozwój produktów, służąc swoją głęboką wiedzą o potrzebach osób niepełnosprawnych. Steve Bennett prowadzi wykłady i warsztaty podczas ważnych konferencji, organizuje szkolenia dla użytkowników końcowych oraz współpracowników. Steve ma wieloletnie, osobiste doświadczenie w pracy z osobami z niepełnosprawnością. Stąd wie doskonale, jak narzędzia, które może zaoferować, potrafią zmienić życie tych osób. Jest też rzecznikiem pełnego dostępu do wiedzy i informacji we wszelkich formach (tradycyjnej i cyfrowej).
W czasie wolnym Steve jest zapalonym motocyklistą, spędza czas z dziećmi i odbywa długie spacery po okolicy.
Abstrakt:
Utrata wzroku spotyka ponad 250,000 ludzi w Polsce i przyjmuje wiele form. Wykorzystując komputer osoby dotknięte tym problemem mogą korzystać z powiększenia tekstu, mowy syntetycznej odczytującej tekst z ekranu lub z alfabetu Brailla. Dzięki tym mediom możliwe jest czytanie książek, czasopism czy gazet oraz dostęp do zasobów internetu. Istotne jest, aby można się było posługiwać przynajmniej dwoma z tych mediów jednocześnie (np. powiększenie i mowa, lub mowa i Braille).
W czasie sesji omówiona zostanie jedna z metod przystosowania komputera do tych potrzeb za pomocą specjalnego oprogramowania, które umożliwia tak naukę, pracę jak i rozrywkę, a jednocześnie daje dostęp do bibliotek z książkami przeznaczonymi dla osób z dysfunkcjami wzroku.
Przedstawione zostaną również efektywne narzędzia do czytania dla osób z innymi niepełnosprawnościami powodującymi trudności w czytaniu. Z myślą o tych osobach powstały specjalne produkty ułatwiające tę czynność. Są to programy odtwarzające, umożliwiające łatwe czytanie lub słuchanie książek przez osoby z różnorodnymi dysfunkcjami: niewidomym, ale także osobom z dysleksją, czy o ograniczonych możliwościach motorycznych. Taki program odtwarzający może towarzyszyć osobie z niepełnosprawnością nie tylko w domu, ale także w szkole, czy podczas wakacji. W bibliotekach dostępne są książki cyfrowe w formatach wygodnych dla osób z niepełnosprawnościami.
Omówione pokrótce zostaną też funkcje oprogramowania umożliwiającego tworzenie takich publikacji.
Uczestnicy tego warsztatu dowiedzą się jak można pomóc osobom z wieloma niepełnosprawnościami (niewidomym, słabowidzącym, z dysleksją, z niepełnosprawnością intelektualną, z trudnościami w nauczaniu itp.) w dostępie do wiedzy, zasobów internetu, rozrywki oraz jak pomóc im podjąć pracę.
Paul Thompson
Proste, efektywne kosztowo narzędzia wspomagające niezależność
Paul Thompson jest zaangażowany w technologie wspomagające przez ponad 15 lat. Pierwotnie pracował z osobami z trudnościami w nauczaniu, potem z niewidomymi, słabowidzącymi, a w ostatnich 10 latach z osobami z ciężkimi niepełnosprawnościami ruchowymi i intelektualnymi.
Paul wykonywał szkolenia oraz prowadził mentoring tysięcy osób niepełnosprawnych i ich opiekunów na całym świecie. Szkolenia te obejmowały tak sposoby użycia, jak i wdrażania technologii wspomagającej w szkole i w domu. Szczególną satysfakcję daje mu wskazywanie olbrzymich możliwości jakie dają proste, niedrogie narzędzia i usługi. Jego pasją jest sprawianie, że uczenie się jest interesujące i daje radość.
Abstrakt:
Urządzenia przedstawiane na sesji pochodzą z szerokiej oferty firmy Ablenet, przeznaczonej dla osób z bardzo różnymi niepełnosprawnościami, od intelektualnych do ruchowych.
Wiele z tych urządzeń wspiera sprawstwo, ułatwia komunikację, codzienne funkcjonowanie. Inne pozwalają na zaangażowanie osób z niepełnosprawnością w wykonywanie różnorodnych czynności oraz poprawiają komfort korzystania z komputera i urządzeń peryferyjnych, szczególnie osobom z niepełnosprawnością ruchową.
Zaprezentowane zostaną produkty pozwalające na sterowanie zabawkami, czy urządzeniami elektrycznymi, jak również urządzenia w postaci loteryjki pozwalające na włączenie dziecka do gier i zabaw, urządzenia pozwalające na samodzielne czytanie książek.
Ciekawą częścią prezentacji są specjalistyczne przyciski, które podłączone do komputera przejmują funkcje kliknięcia myszką lub dowolnego klawisza. Dzięki nim osoby z niepełnosprawnością ruchową lub intelektualną, a także dzieci mogą obsługiwać oprogramowanie edukacyjne, wspomagające komunikację, przełączać slajdy, włączać muzykę, filmy i wiele więcej. Ponadto przyciski takie mogą służyć również do włączania i wyłączania zabawek oraz urządzeń elektrycznych (np. miksera, lampki, wiatraka), zapewniając poczucie sprawstwa i gwarantując niezależność.
Nieocenioną pomocą mogą być komunikatory. Są to urządzenia niezależne od komputera, które mają za zadanie wspomóc komunikację, nagrywa się na nie wiadomości (słowa, zdania), które można następnie odtworzyć poprzez naciśnięcie przycisku. Mogą zawierać od jednej po kilkaset wiadomości. Dzięki tym urządzeniom osoby niemówiące lub mające problemy z mową mogą przekazać istotne informacje np. o sobie, o ważnych wydarzeniach, wyrażać swoje potrzeby, pragnienia, emocje, myśli, uczestniczyć w dyskusji: akceptować lub negować, a także proponować własne rozwiązania.
Uczestnicy tego warsztatu dowiedzą się jak można aktywizować i wspomagać osoby z wieloma niepełnosprawnościami ruchowymi i intelektualnymi za pomocą bardzo prostych i relatywnie niedrogich urządzeń.
Katarzyna Głowacka, Magdalena Nawrocka
Niezależność w zależności – czy to jest możliwe u dziecka z głęboką wieloraką niepełnosprawnością?
Katarzyna Głowacka
Pedagog specjalny, terapeuta Integracji Sensorycznej i Bilateralnej. Pracę zawodową rozpoczynała jako terapeuta behawioralny pracujący z dziećmi z autyzmem.
Wieloletni terapeuta w Przedszkolu Specjalnym "Orzeszek", prowadzonym przez Stowarzyszenie Na Tak oraz Centrum Stymulacji Rozwoju Dziecka w Poznaniu.
Od kilku lat prowadzi szkolenia dla nauczycieli i terapeutów z zakresu pracy z osobami z głęboką niepełnosprawnością intelektualną oraz terapii niedyrektywnej. Ukończyła kurs podstawowy Terapii Skierowanej na Rozwiązania.
Magdalena Nawrocka
Ukończyła studia pedagogiczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Absolwentka studiów podyplomowych w zakresie "Wczesnego wspomagania rozwoju dzieci niewidomych i słabowidzących, w tym z niepełnosprawnością złożoną" na APS w Warszawie. Od początku swojej pracy zawodowej związana z Przedszkolem Specjalnym "Orzeszek", prowadzonym przez Stowarzyszenie Na Tak. Pracuje również w Centrum Stymulacji Rozwoju Dziecka, jako terapeuta integracji sensorycznej i bilateralnej. Certyfikowany trener Videotreningu komunikacji. Na jej podejście do pracy z dzieckiem i jego rodziną największy wpływ wywarły metoda Videotreningu komunikacji oraz Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach.
Abstrakt:
Co to znaczy być niezależnym? Czy każdy może być niezależny? Czy będąc zależnym, można być też niezależnym? Czy jednak jesteśmy całe życie zależni od innych?
W czasie warsztatu spróbujemy wspólnie poszukać obszarów, w których dziecko z głęboką sprzężoną niepełnosprawnością może być niezależne, pomimo bycia zależnym od opieki innych.
Żeby dziecko z głęboką sprzężoną niepełnosprawnością było w jakimś stopniu niezależne, ważna jest postawa osoby sprawującej opiekę. Opiekun poprzez bycie responsywnym może wpływać na niezależność swojego podopiecznego.
W czasie warsztatu pokażemy jak postawa opiekuna/rodzica może wspierać lub ograniczać niezależność. Chcemy przyjrzeć się postawie responsywnego opiekuna i zastanowić co to znaczy być responsywnym. Co responsywny opiekun/rodzic robi, a czego nie robi? Co to daje dziecku? Chcemy pokazać, jak zachowanie dorosłego wpływa na zachowanie dziecka.
W czasie warsztatu opieramy się na pracy z kamerą i materiałem filmowym.
Karolina Rzepka, Filip Zaręba
Bezpieczna zależność – przestrzeń do budowania własnej niezależności – w procesie aktywizacji zawodowej
Karolina Rzepka
Z wykształcenia psycholog i psychoterapeuta. Ukończyła 4 – letnie Studium Psychoterapii przy Laboratorium Psychoedukacji w Warszawie (ośrodek szkolący rekomendowany przez Sekcję Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz atestowany przez Sekcję Naukową Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego).
Zawodowe doświadczenie zdobywała odbywając m.in.: staż kliniczny w Poznańskim Ośrodku Zdrowia Psychicznego oraz praktyki zawodowe w Wojewódzkim Ośrodku Leczenia Uzależnień w Łodzi.
Od 2012 roku pracuje w AZW BIZON, jednej z placówek Stowarzyszenie Na Tak. Prowadzi poradnictwo i warsztaty psychologiczne oraz psychoterapię indywidualną dla osób z orzeczoną niepełnosprawnością z uwagi na: zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania (schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne, zaburzenia osobowości, lękowe, nastroju, całościowe), niepełnosprawność intelektualną, ruchową oraz niepełnosprawność sprzężoną. Pracuje z osobami będącymi w kryzysie z powodu utraty zdrowia oraz pracy, zagrożonych wykluczeniem społecznym. Współpracuje z najbliższym otoczeniem osób niepełnosprawnych prowadząc konsultacje indywidualne i rodzinne. Prowadzi także praktykę prywatną.
Filip Zaręba
Praktyk poradnictwa zawodowego, psychoterapeuta w trakcie szkolenia w nurcie Analizy Transakcyjnej w Centrum Analizy Transakcyjnej w Poznaniu. Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na Wydziale Studiów Edukacyjnych – doradztwo zawodowe oraz studiów podyplomowych – Akademia Trenera. Doświadczenie zawodowe zdobywał między innymi w pracy z osobami zagrożonymi wykluczeniem z rynku pracy w szczególności z osobami z niepełnosprawnościami oraz osobami powyżej 45 – go roku życia. Współpracuje z Uniwersytetem Adama Mickiewicza przekazując wiedzę studentom, szkoli doradców zawodowych. Współtworzy sieć doradców zawodowych w ramach stowarzyszenia WiDoK. Z Agencją BIZON związany od 2012 roku.
Abstrakt:
Aktywność dzisiejszego człowieka w znaczącej mierze oparta jest o relacje interpersonalne. To, w jaki sposób w nich funkcjonujemy jest wypadkową początków naszego życia oraz więzi, jaka łączyła nas z rodzicem/opiekunem. Charakter tej więzi oraz relacji warunkują to czy w przyszłości będziemy z pewnością siebie, spokojem podejmować wyzwania, z jakim nastawieniem będziemy podchodzić do nowo poznanych ludzi, w jaki sposób będziemy radzić sobie z trudnościami. Ten fundament pozwala nam w dorosłym życiu podejmować nowe role społeczne. Jednym z wyzwań, przed którym stajemy jest rozpoczęcie aktywności zawodowej.
Podjęcie pracy często wiąże się z odczuwaniem silnych, trudnych emocji. Ważnym jest, abyśmy potrafili rozszyfrować, jaką informację niosą one za sobą oraz w jaki sposób sobie z nimi radzić. To, co może wspierać jednostkę w trudnych sytuacjach, to m.in. relacje społeczne.
Zwrócenie uwagi na ich budowanie w procesie aktywizacji zawodowej zdaje się być kluczowe. Jednym z fundamentów wsparcia oferowanego przez AZW BIZON jest budowanie bezpiecznej relacji ze specjalistami, dzięki której zwiększa się szansa na zrealizowanie celu, jakim jest podjęcie zatrudnienia.
Celem warsztatu jest wskazanie implikacji teorii więzi oraz teorii relacji z obiektem w procesie aktywizacji zawodowej w AZW BIZON.
Nasze wieloletnie doświadczenia pokazują, że poprzez zbudowanie bezpiecznej relacji ze specjalistami, opartej na wzajemnym zaufaniu, rozpoznawaniu granic, osoba z niepełnosprawnością z większą ufnością podchodzi do relacji z ze światem, a tym samym do podjęcia pracy.
Joanna Świst, Piotr Kuźniak
Opieka wytchnieniowa - diagnostyka potrzeb i organizacja procesu świadczenia usług z perspektywy doświadczeń praktycznych
Joanna Świst, Fundacja Imago
Koordynatorka programów usług asystenckich i opieki wytchnieniowej realizowanych przez fundację we Wrocławiu, Dąbrowie Górniczej i Zabrzu. Realizuje procesy rekrutacji asystentów świadczących usługi, bada zapotrzebowanie klientów w ramach wywiadów diagnostycznych, rozwiązuje sytuacje trudne, a także koordynuje prace asystentów.
Piotr Kuźniak, Fundacja Imago
Ekspert w projektach społecznych, współtworzył założenia dla krajowego modelu organizacji usług opieki wytchnieniowej i asystenckich dla samorządów i organizacji pozarządowych, w tym rekomendacje prawne, proceduralne, wdrożeniowe. Organizuje prace międzynarodowych i krajowych grup roboczych w w/w obszarze, warsztaty i seminaria z udziałem instytucji zagranicznych. Członek International Short Break Association, Przewodniczący Koalicji na rzecz Usług Asystenckich.
Abstrakt:
W trakcie warsztatu dowiedzą się Państwo w jaki sposób korzystać z narzędzi związanych z organizacją programów opieki wytchnieniowej i jakie narzędzia wybrać. Przedstawimy państwu także propozycje wariantów modelu w świadczenia usług w odniesieniu do zasobów i klientów organizacji. Postaramy się odpowiedzieć na pytania, jak dopasowywać zakres usług do potrzeb klientów, jak oceniać ich wpływ na sytuację klientów oraz jak rozwijać usługi w przyszłości.
Justyna Rakoczy-Wieczorek
Umiejętności komunikowania osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym, jako priorytetowej umiejętności do poczucia i bycia niezależnym.
Justyna Rakoczy- Wieczorek
Pedagog specjalny z powołania; od 18 lat pracuje z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną, a także z zaburzeniami w rozwoju, pracując w szkole, przedszkolu specjalistycznym, także w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Dyplomowany arteterapeuta - by umieć pracować z emocjami i nad komunikacją; dyplomowany terapeuta stosowanej analizy zachowania - by umieć uczyć. W swoich działaniach harmonijnie łączy pierwiastek humanistyczny i behawioralny, czerpiąc z obu. Doświadczeniami zawodowymi entuzjastycznie dzieli się podczas licznych warsztatów i szkoleń, a także z słuchaczami Collegium da Vinci w Poznaniu. W swoich działaniach dydaktycznych i terapeutycznych koncentruje się na aspekcie komunikacji oraz skutecznego i funkcjonalnego uczenia, z dbałością o pozytywne emocje dziecka i jego poczucie bezpieczeństwa.
Prywatnie lubi anioły, chwile z książką, kawę, muzykę i nieustannie fascynuje się fenomenem rodziny.
Abstrakt:
Niezależność, w jej wielu aspektach, jest tą wartością, którą potrzebuje mieć, być, czuć każdy człowiek. Poczucie niezależności, choć jest wartością bardzo osobistą, istnieje w kontekście innych ludzi. Na bycie niezależnym składa się szereg umiejętności. By poczucie swojej niezależności wyrazić, by dokonać wyboru, wyrazić swoją opinię, swoje emocje, człowiek musi posiadać umiejętności komunikowania się. To priorytet w pracy z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym oraz z innymi zaburzeniami rozwojowymi u których bardzo często ta umiejętność nie pojawia się w sposób spontaniczny, naturalny. Dzieci te nie posługują się mową w ogóle lub posiadają jej ograniczony zasób, możliwości. Często nie prezentują nawet intencji komunikacyjnej, nie posiadają motywacji do komunikowania. Umiejętności komunikowania zapewniają osobom z niepełnosprawnościami budowanie swojej własnej niezależności, mimo zależności od pomocy innych osób, bowiem myśli i wola, które zawsze winny być własne i autonomiczne, zyskują wówczas możliwość bycia, wydostania się, wyrażenia, zaistnienia.
Nie zawsze nośnikiem komunikatu jest słowo mówione, często myśli wyrażane są poprzez obrazki, gesty, dźwięki. Podczas warsztatów zaprezentowane zostaną różne systemy komunikacji alternatywnej i wspomagającej wraz z narzędziami komunikacyjnymi, które można opracować w sposób dostępny. Przedstawione zostaną skuteczne metody uczenia dzieci komunikowania zarówno werbalnego, jak i pozawerbalnego, począwszy od tych najważniejszych- motywacji do komunikowania. Warsztat skierowany będzie zarówno do praktyków zawodowych, jak i do rodziców, opiekunów.
Dr Izabela Fornalik
Budowanie intymnych relacji przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną – szansa na niezależność czy…problem?
Pedagożka specjalna i edukatorka seksualna, psychoterapeutka CBT w procesie szkolenia, członkini Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego. Redaktor prowadząca czasopismo „Terapia Specjalna dzieci i dorosłych”.
Wykładowczyni na Podyplomowym Studium Wychowania Seksualnego Wydziału Pedagogicznego UW, na Podyplomowych Studiach „Seksuologia Kliniczna – Opiniowanie, Edukacja, Terapia” na UAM w Poznaniu oraz na studiach podyplomowych „Seksuologia Kliniczna” realizowanych na Uniwersytecie SWPS. Od wielu lat prowadzi warsztaty i szkolenia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, osób z ASD, ich nauczycieli i rodziców na temat seksualności. Jest autorką licznych publikacji na ten temat, m.in: „Mam autyzm. Mam seksualność. I co dalej? Poradnik dla rodziców, terapeutów i nauczycieli” , „Jak edukować seksualnie osoby z niepełnosprawnością intelektualną? Poradnik dla specjalistów”, „Dojrzewanie. Miłość. Seks. Poradnik dla rodziców osób z niepełnosprawnością intelektualną”. Tworzy pomoce dydaktyczne do edukacji seksualnej osób o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Jest autorką pakietów edukacyjnych „O dojrzewaniu. Chłopcy”, „O dojrzewaniu. Dziewczęta” oraz „Poznać i zrozumieć uczucia”.
Prowadzi psychoterapię oraz konsultacje seksuologiczne dla rodziców oraz osób z niepełnosprawnością intelektualną i spektrum autyzmu. Wyróżniona tytułem Ambasadorki Konwencji ONZ o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami.
Abstrakt:
Wielu pedagogów i terapeutów staje w swej codziennej pracy przed dylematami: jak reagować widząc przytulonych do siebie podopiecznych z niepełnosprawnością intelektualną? Jak rozmawiać z nimi na temat miłości i budowania relacji intymnych? Owe dylematy związane są z tym, że większość osób z niepełnosprawnością intelektualną nie będzie miała szansy doświadczyć fizycznej bliskości, wspólnego tańca czy randki poza murami placówki. Dlaczego?
Wielu rodziców osób z niepełnosprawnością intelektualną przeżywa silny lęk na myśl o tym, że ich dziecko mogłoby spotykać się z kimś poza ich kontrolą, bowiem nie wiadomo, co „tych dwoje” razem robi w samotności... A tym, czego rodzice boją się najbardziej jest ryzyko, że zakochani uprawiają seks, który skończy się niepożądaną ciążą i w konsekwencji w ich – niełatwym już przecież - życiu pojawi się dziecko, nad którym będą musieli przejąć opiekę. Rodzice mówią także o lęku związanym z przeżyciami, jakie mogą towarzyszyć synowi lub córce w sytuacji, gdy doświadczają oni odrzucenia, zerwania czy nieodwzajemnionej miłości. Jak twierdzą niektórzy: „lepsze jest przerwanie relacji, zanim nastąpi emocjonalne zaangażowanie, niż łzy rozczarowania”. Zrozumiały jest lęk rodziców, jednak rodzicielska, choćby największa miłość, nie jest w stanie wypełnić obszaru związanego z intymnością.
Warsztatowe spotkanie będzie miało na celu przyjrzenie się różnym perspektywom: rodzicielskiej, terapeutycznej oraz perspektywie osób z niepełnosprawnością intelektualną, które pragną wejść w związek, wziąć ślub, być może nawiązać relację seksualną, niekiedy z osobą tej samej płci, a może po prostu zaspokoić potrzebę seksualną z kimś przypadkowym lub osobą prostytuującą się. Będzie też szansą dla uczestników – rodziców i profesjonalistów - na podzielenie się swoimi dylematami i doświadczeniami.
Prof. dr Matthias Zündel jest cenionym w Niemczech specjalistą, profesorem Zarządzania Zdrowiem i Pielęgnacją. W 2009 roku objął posadę w Evangelische Hochschule w Berlinie, jako najmłodszy w Niemczech naukowiec zajmujący się problematyką pielęgniarstwa. Podczas swojego pobytu na tym uniwersytecie powołał do życia nowy kierunek studiów licencjackich - położnictwo. W latach 2011–2014 sprawował funkcję kierownika tych studiów. 
